BÌNH SƠN –LÝ SƠN VỚI HOÀNG SA – TRƯỜNG SA: ĐẦU BÒ THỤT LƯỠI.

(Giới thiệu với bà con bài viết của bác Đoàn Nam Sinh)

Cù lao Ré thuộc huyện Bình sơn, phủ Thăng Hoa, Quảng Nam từ thời Hậu Lê. Nay là huyện đảo Lý sơn thuộc tỉnh Quảng Ngãi. Tên Ré đã khiến ta liên tưởng ngay tới H’rê, một tộc người bản địa góp công chính yếu xếp đá xây dựng Trường Lũy Quảng Ngãi hơn 200 km. Cách xếp đá tại Cổ lũy ngay cửa Thu Xà của sông Trà Khúc cũng cùng phong cách xếp đá cổ trên đảo Lý sơn. Hơn nữa, những hiện vật khảo cổ tại xóm Ốc, suối Chình cũng đồng đại với hiện vật Sa huỳnh và mang đậm dấu ấn biển, giao thương với Mã lai – Đa đảo (Malayo-Polynesian).

Chắc chắn rằng từ trước khi biển tiến, cù lao Ré là một đỉnh cao do phun trào hỏa sơn trên phần sát biển cũ của dải đất này, nên về sau dù bị biển cách ngăn, Lý sơn vẫn gắn liền nhịp sống với cảng Sa Kỳ (Bình Châu), cảng Vũng Quýt (Dung Quất – Bình sơn), cảng Kỳ Hà (Tam Kỳ) và cả Sa huỳnh (Đức Phổ).